Co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) i kto musi go płacić?

Co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) i kto musi go płacić?

Podatek od czynności cywilnoprawnych – co to jest? PCC to rodzaj podatku, który dotyczy wybranych czynności prawnych, takich jak umowy sprzedaży, pożyczki, zamiany czy darowizny. Każdy, kto dokonuje określonych transakcji, powinien wiedzieć, kiedy i w jakiej wysokości zapłacić ten podatek. W artykule przybliżamy, co to jest podatek od czynności cywilnoprawnych i jakie są najważniejsze zasady jego naliczania, a także odpowiadamy na pytanie, kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych.

Podatek od czynności cywilnoprawnych – co to jest? Podstawowe informacje

Podatek od czynności cywilnoprawnych, w skrócie PCC, został wprowadzony ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych. Podatek ten pobierany jest w przypadku umów cywilnoprawnych, które obejmują m.in. sprzedaż, darowizny, pożyczki i zamiany. Zasadniczo, podatek PCC dotyczy czynności prawnych dokonywanych pomiędzy osobami fizycznymi lub prawnymi, a także jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej.

Podatek od czynności cywilnoprawnych – ustawa

Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) jest regulowany przez Ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. (Dz. U. z 2022 r. poz. 111, z późn. zm.).

Ustawa szczegółowo opisuje, które czynności podlegają opodatkowaniu PCC, jakie są obowiązki podatników, jakie obowiązują stawki podatku oraz warunki zwolnień z PCC.

Czym dokładnie jest podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC)?

Zgodnie z polskim prawem, podatkiem od czynności cywilnoprawnych obciążone są określone transakcje. Do najczęstszych należą:

  • umowy sprzedaży (np. zakup samochodu od osoby prywatnej),
  • umowy pożyczki (np. pożyczka pomiędzy osobami fizycznymi),
  • darowizny,
  • ustanowienie hipoteki,
  • umowy spółki.

Główne zasady dotyczące PCC są określone przez ustawę o podatku od czynności cywilnoprawnych, która wskazuje również stawki podatku od czynności cywilnoprawnych. Dla umów sprzedaży stawka wynosi 2% wartości rynkowej, a dla umów pożyczki 0,5%.

Kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych?

Odpowiedzialność za opłacenie PCC spoczywa na osobie, która dokonuje transakcji. To, kto płaci podatek od czynności cywilnoprawnych, zależy od rodzaju transakcji. Przykładowo, w przypadku umowy sprzedaży to nabywca jest zobowiązany do uiszczenia podatku, natomiast przy umowie pożyczki to pożyczkobiorca dokonuje wpłaty. Odpowiednie deklaracje PCC, np. deklaracja PCC-3, czy PCC-2 muszą zostać złożone we właściwym urzędzie skarbowym.

PCC podatek – wyjątki i zwolnienia

Istnieją okoliczności, w których można uniknąć płacenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Zwolnienie z podatku PCC obejmuje m.in.:

  • pożyczki pomiędzy członkami najbliższej rodziny,
  • transakcje, które podlegają innym rodzajom opodatkowania, np. VAT,
  • niektóre darowizny na rzecz bliskich krewnych.

Jakie są stawki podatku od czynności cywilnoprawnych?

Stawka podatku od czynności cywilnoprawnych zależy od typu transakcji. Dla przykładu, podatki PCC dla umowy sprzedaży wynoszą 2% wartości rynkowej, a dla pożyczek jest to 0,5%. Jeżeli chodzi o umowę pożyczki, podatek od czynności cywilnoprawnych wynosi 0,5%, co czyni go korzystnym rozwiązaniem w porównaniu z niektórymi innymi formami finansowania.

Termin zapłaty podatku PCC

Osoby zobowiązane do uiszczenia PCC muszą pamiętać, aby zrobić to w wyznaczonym terminie. Podatek od czynności cywilnoprawnych trzeba uiścić w terminie 14 dni od momentu dokonania czynności prawnej, jaką obejmuje podatek. W tym czasie należy również złożyć deklarację PCC-3. W przypadku opóźnienia urząd skarbowy może naliczyć odsetki.

Warto dodać, że każda osoba, która dokonuje transakcji objętej PCC, powinna wiedzieć, jak zapłacić podatek od czynności cywilnoprawnych – przelewem na konto urzędu lub w kasie urzędu skarbowego.

Obowiązki dokumentacyjne – deklaracje PCC

Formularze PCC-1, PCC-2 i PCC-3 to deklaracje podatkowe stosowane w przypadku podatku od czynności cywilnoprawnych, które służą zgłoszeniu transakcji podlegających PCC:

  • PCC-1 – formularz, który służył do deklarowania podatku od czynności cywilnoprawnych, lecz obecnie jest rzadko stosowany, gdyż został w dużej mierze zastąpiony przez PCC-3.

  • PCC-2 – używany przez płatników podatku PCC, którzy dokonują zgłoszenia grupowych czynności cywilnoprawnych. Jest to formularz zbiorczy, stosowany np. przez notariuszy przy zgłaszaniu kilku transakcji jednocześnie.

  • PCC-3 – najczęściej stosowany formularz, składany przez osoby fizyczne i firmy, które dokonują pojedynczych transakcji podlegających PCC, np. przy zakupie nieruchomości, pożyczkach lub ustanawianiu hipoteki.

Profesjonalne doradztwo w kwestiach podatkowych

Planujesz transakcję, którą obejmuje podatek od czynności cywilnoprawnych? Skorzystaj z profesjonalnych usług doradczych, aby uniknąć problemów z urzędem skarbowym i ułatwić proces składania deklaracji PCC. Oferujemy wsparcie, które pomoże Ci zrozumieć zasady opodatkowania i zminimalizować ryzyko błędów.

Poznaj naszą ofertę: